به نظرم برای شروع یادگیری و درست اندیشیدن کتاب خوبی است. رولف دوبلی مثال های زیادی می زند و این به فهم بهتر کمک می کند. هرچند که راه کارهای خیلی کلی در بعضی از فصل ها داده شده و مثلا گفته شده این کار را نکنیم، یا درست فکر کنیم یا بدبین باشیم و با دقت بررسی کنیم! به نظرم این کتاب برای شناخت و معرفی خطاهای شناختی مفید است اما بهتر است خودمان مصداق های این خطاها را در زندگی شخصی، شغلی و حرفه ای پیدا کنیم و به راه حل هایی که کمک می کند از آن ها دوری کنیم فکر کنیم.
برای آشنایی بیشتر پنج تا از این خطاها را فهرست می کنم:*
۱- چرا باید به قیرستان ها سر بزنی؟ خطای بقا : در زندگی روزمره چون موفقیت بیش از ناکامی به چشم می آید دائما شانس موفقیت خود را بیش از اندازه تخمین می زنی. پشت سر هر نویسنده موفق می توانی صد نویسنده را پیدا کنی که کتاب هایشان هرگز به فروش نمی رسد. پشت سر آن ها صد نویسنده ی دیگری هست که هنوز ناشری پیدا نکرده اند. صدنفر دیگر که دست نوشته هایشان ناتمام است. صد نفر دیگر که رویای ان را دارند که نویسنده بشوند.
۲- اگر پنجاه میلیون نفر چیز احمقانه ای بگویند، آن چیر کماکان احمقانه است. تایید اجتماعی : تایید اجتماعی تاکید دارد افراد وقتی مثل بقیه عمل می کنند که احساس می کنند رفتارشان درست است. به عبارت دیگر هرچه تعداد بیشتری از مردم ، عقیده خاصی را دنبال کنند، ما آن عقیده را بهتر و درست تر می پنداریم.
۳- چرا فورا سراغ ریسک های میلیاردی می روی؟ خطای نادیده گرفتن اطلاعات : بین دوبازی که یک ده میلیون تومان و دومی ده هزار تومان برد دارد سراغ اولی می رویم. احساسات ما را به آن سمت می برند. تمایل عموم به بردهای کلان تر میلیونی تر است. بنابراین شانس بردن در بازی اول کمتر است. اصولا ما احتمال نمی فهمیم.
۴- چرا بدبختی بزرگتر از خوش بختی به نظر می رسد؟ نفرت از زیان یا ترس از دست دادن : از دست دادن صد هزار تومان برای تو بیشتر اثر دارد تا بدست اوردن صدهزار تومان! اگر می خواهی کسی را در مورد موضوعی متقاعد کنی بر مزایای آن تمرکز نکن بلکه به او نشان بده چگونه می تواند از مضرات ان را ها بشود!
۵- چرا تجربه می تواند قضاوت ما را نابود کند؟ انحراف ارتباطی : کوین تاکنون در سه نوبت نتایج حوزه کاری اش را به هیئت مدیره ارائه داده است. هردفعه همه چیز عالی پیش رفته و هربار شورت سبز خال دارش را پوشیده، او رسما فکر می کند این شورت برای او شانس می آورد!! مغز ما یک ماشین ارتباط دهنده است. ما الگوسازی می کنیم. این انحراف ارتباطی بر کیفیت تصمیم های ما هم ممکن است تاثیر بگذارد. اغلب کسانی که برایمان خبر بد می آورند را سرزنش می کنیم چون ناخودآگاه آن را به محتوای خبر ربط می دهیم.
در موخره کتاب یک جمله ای از میکل آنژ نقل می کند که من آن را خیلی دوست دارم.
پاپ از میکل آنژ پرسید: راز نبوغت را به من بگو چگونه مجسمه داوود شاهکار تمام شاهکارها را ساختی؟ جواب میکل آنژ این بود: ساده است هرچیزی که داوود نبود را تراشیدم.ما به درستی نمی توانیم به دقت بگوییم چه چیزی خوشحالمان می کند. ولی با قطعیت می توانیم بگوییم چه چیزی موفقیت و شادی مان را نابود می کند. این درک با وجود سادگی اش بسیار اساسی است: دانستن منفی (شناخت نبایدها) بسیار قدرتمندتر از دانستن مثبت (شناخت باید ها) است. شفاف اندیشی و زیرکانه عمل کردن به معنای به کارگیری شیوه ی میکل آنژ است: بر داوود تمرکز نکن. به جای آن بر هر چیزی که داوود نیست تمرکز کن و آن را بتراش. در مورد ما تمام خطاها را کنار بزن . در این صورت شفاف اندیشی ظاهر می شود.
* توضیحاتی که برای خطاها آمده است به طور دقیق از متن کتاب نقل نشده است، بعضی از آن ها را خودم اضافه کردم یا مثال دیگری آوردم.
